Gisteren in De Wereld Draait Door een gesprek tussen Matthijs en Zomergasten-presentator Jan Leyers. Het werd, haast onmerkbaar, een gezellig hanengevechtje.

Het begon nogal badinerend, maar al snel ging het over de kritiek die de Vlaming, zowel in eigen land als in Nederland, te verduren kreeg. De suggestie werd algauw dat die negatieve commentaren terecht waren, dat de (ex-?)zanger te soft was, niet genoeg knetterde etc. Leyers bleef daar, naar analogie met zijn manier van presenteren, vrij stoïcijns onder. Waarop Matthijs besloot het lontje aan te steken. Het is immers genoegzaam bekend dat de Nederlandse George Clooney er ook wel wat in zag om de vijfentwintigste jaargang van het cultprogramma te presenteren.

Matthijs begon dan ook speldenprikjes uit te delen, noemde de Vlaming een generatiegenoot van Vrienten (terwijl de Nederlandse popheld tien jaar ouder is), omdat ze beiden ‘lekker grijs’ waren. Verder vergeleek de blonde god, na een voorzet van Leyers zelf, Jans gespreksmethode met die van een Vlaamse rechercheur. De Vlaming moest er, zeer tegen zijn gewoonte in, zelfs van blozen, zelfs toen Ali B. hem een beetje wilde verdedigen.

Leyers probeerde daarna nog een prikje terug te geven door het Amsterdamse nachtleven op zondag als ‘doods’ te bestempelen, zodat hij van arren moede (of net niet?) maar een travestietenbar had opgezocht, maar het kalf was toen al verdronken. Het ‘ja, welkom in Nederland’ werd op instemmend geknik onthaald. Ja, Matthijs, dachten we, zeg het die Vlaming maar eens goed.

Terecht of niet, dat maakt nu even niet uit, want het interessante was dat we automatisch de kant kozen van de DWDD-presentator, los van de gebruikte argumenten. Van Nieuwkerk is een van die weinige mensen voor wie het quid pro quo niet geldt. De Matthijsen, de Maradona’s, de Maxima’s, eigenlijk mogen ze doen wat ze willen, we zullen het hen vergeven. Hoe meer ze falen, hoe onredelijker ze zich gedragen, hoe meer we van hen zullen houden. Waarom?

Het antwoord is simpel: zij begaan de fouten die wij, bij gebrek aan BN’erschap, niet publiekelijk kunnen begaan. Via hen krijgen onze eigen zonden, gedoemd om een roemloze dood te sterven in intieme kring, grotere weerklank. Geef ons maar ijdeltuiten, kleinzerige types, vrouwengekken, leuke alter ego’s. Anders krijg je het probleem van Leyers: er is niets op hem aan te merken.

Een dertienjarige jongen jaagt zichzelf, in een drukke gang van zijn school, een kogel door het hoofd. Hij was verkleed als Two-Face, een verminkte griezel die het normaal eerder op Batman dan op zichzelf gemunt heeft.

Op de vraag hoe zo’n scholier tot dergelijke wanhoopsdaad komt, kunnen we een legertje psychologen loslaten, om vervolgens met nog meer vragen achter te blijven. Interessanter is misschien de vraag waarom die jongen zich verkleed had. Het incident doet immers onmiddellijk denken aan James Holmes, de jongeman die, opgedirkt als The Joker, twee maanden geleden onschuldige bioscoopbezoekers afslachtte in Colorado.

Voor de die hard Batman-fans beginnen te protesteren: het is ongetwijfeld toeval dat het hier twee keer om tegenstanders van dezelfde superheld ging. Geen toeval is het waarschijnlijk dat de (zelf)moordenaars de behoefte voelden zich tot een personage om te toveren. Op die manier waren ze niet zichzelf, beleefden ze de avonturen van een ander. Zo waren ze niet meer verantwoordelijk voor hun onverantwoordelijkheid. En bovendien was dat personage ombrengen een hoop makkelijker dan zichzelf naar de andere wereld te helpen. Misschien was hun dood daarom een uit de hand gelopen grap. De enige oplossing omdat ook hun leven dat bleek.

We hadden al de lokjood, maar die is sinds Wilders’ koersval niet meer zo hip, zodat de VVD nu volop inzet op de zogeheten ‘lokpuber’. Dat klinkt alvast een hoop geiler dan zijn voorganger, maar dat is ook de bedoeling. Het gaat hier immers niet over de lokjood 2.0 die agressieve hangjongeren fotoshopt met een keppeltje en hen vervolgens op Facebook tagt. Nee, de doelgroep bestaat hier uit pedofielen.

Die worden gelokt door politiemensen die hun fantasie volop mogen botvieren, met name door zich via nepaccounts als minderjarigen op sociale netwerksites te begeven. En lokken maar, die pedo’s. Dat de gearresteerden later zullen zeggen dat het niet ‘echt’ was, dat kan hoogstens een literair bezwaar genoemd worden. Het argument dat ze, net als de betrokken speurders, hun verbeelding virtueel wilden uitleven, is zo mogelijk nog meer literair en dus voer voor een besparingsoperatie.

Maar misschien is dat net wat de VVD wil, speurder en verdachte via lokacties dichter bij elkaar brengen. Net zoals elke partij de politicus en de kiezers dichter bij elkaar wil brengen. Vertel hen iets waar ze over fantaseren en straf hen na de verkiezingen voor die fantasie. Misschien is Ard van der Steur wel de eerlijkste mens ter wereld: alle politici zijn lokpolitici.

Twee maanden bloggen voor Tirade. Of ik dat wilde doen. Ja, tuurlijk, zei een gehoornd stemmetje dat zich op mijn linkerschouder had neergevlijd. Op de andere schouder sloeg het engeltje in paniek (engelen zijn zoals u weet notoir digibeet). Ga je dat wel kunnen, met je vingers die brekebeen spelen op het klavier, met je bloeddoorlopen ogen die verdwalen tussen de lettertypes, met je hersens die kaasfondue worden van die overdaad aan websites?

Tuurlijk, hou toch gewoon je geslachtsloze bek. En het engeltje droop af.

Maar weg was niet de onrust, wat me bij Pessoa brengt. In Het boek der rusteloosheid schrijft hij: ‘Afzien van het leven om niet af te zien van jezelf.’ Het leven als tegenpool van jezelf. Ongetwijfeld waar, maar dat is geen ramp. Het enige wat je moet doen, is een verbindingsweg kiezen. Een boek, een psychiater, een feestje in Haren, of – ach, waarom niet – een blog. We naderen het leven.

[foto verwijderd op last van fotograaf]

PS Pessoa is de kerel met de gele helm op de foto.