Het land is ziek maar jij nog niet. Met een licht schuldgevoel sla je nog een stevige topspin over het net. Juist nu barst de bloesem open, de zon schijnt, het is lente. Het bruist van leven. Terwijl je de beweging van je backhand perfectioneert dwaal je in gedachten terug naar Het lichaam. Een reisgids van Bill Bryson. Je wist al wat van het lichaam, je eigen lichaam, maar Bryson heeft de capaciteit je snel veel bij te leren.

Over het virus bijvoorbeeld, een veel kleiner ding dan een bacterie. Als een virus de grote van een tennisbal zou hebben, was jij 800 kilometer lang (een bacterie zou dan een skippybal zijn).  In de woorden van Nobelprijswinnaar Peter Medawar is een virus een ‘stukje slecht nieuws dat in een eiwit is gewikkeld’. Het is niet dood, en leeft maar nauwelijks, maar als het de kans krijgt dan woekert het. Er zijn er veel van, en lang niet allemaal ‘slecht nieuws’. In 1 liter zeewater zitten honderd miljard virussen. Toch zwem je er geen slag minder om.

Virussen kunnen goed wachten: in 2014 werd er een Pithovirus sibericum uit de permafrost gevist die daar al 30.000 jaar wachtte en die kwam nadat het in een amoebe was geïnjecteerd  tot leven met de gretigheid van een jongeling. Het woord ‘virus’ is gemunt door de Nederlandse botanicus Martinus Beijerinck in 1900.

In 1992 in Bradford ontdekte een microbioloog in een watertoren een gek ding: een virus dat 10 keer groter was dan alle andere. De meeste virussen hebben slechts een tiental genen, maar deze had er meer dan 1.000. Virussen worden niet gezien als levende wezens maar deze bevatte een sequentie van 62 letters die al sinds het begin van het bestaan bij alle levende wezens worden aangetroffen, waarmee het ding niet alleen levend was, maar ook net zo oud als welk leven op aarde dan ook maar. We wandelen al lang samen op.

In 2013 vonden ze in Frankrijk nog zoiets gigantisch, een zogenaamd pandoravirus, met 2.500 genen, waarvan 90% nergens anders in de natuur is aangetroffen. Een mooi eenzaam zich van de meerderheid onderscheidend wezen.

Vreemd genoeg maakt deze informatie je milder gestemd. Zo’n eenzaam vreemd virus in een watertoren in Bradford heeft het ook niet makkelijk, en nadat die watertoren is afgebroken hield de kolonie misschien op te bestaan. Je mept nog een bal scherp in de rechterhoek bij de base line en dwaalt door naar myxomatose, de angstaanjagende konijnenziekte waarmee op school het fenomeen van populatieregulatie werd uitgelegd. Virus en konijn houden elkaar in een redelijke bevolkingsomvang: bij teveel konijnen decimeert het virus de populatie. Slik.

De Spaanse griep kostte de wereldbevolking 17 tot 50 miljoen mensen, maar waar komt ons coronavirus vandaan? Witsnorpalmroller, een soort civetkat, hoefijzerneusvleermuizen, je leert wat bij dezer dagen.

Dat geldt voor meerderen: een vriend ving wachtend op het rode stoplicht de volgende conversatie op:

‘-Heb je het gehoord? Het is nu al een pandemie.’

-‘Oh nee! De panda’s ook al!’

—-

Hier een stukje over Bill Brysons 1927