‘Much was I disappointed upon learning that the little packet for Nantucket had already sailed, and that no way of reaching that place would offer, till the following Monday.’
Het is het sfeervolle begin van Moby Dick: Nantucket. Het eilandje voor de kust bij Martha’s Vineyard, niet ver van New York dat een belangrijke rol speelde in de 19e eeuwse Amerikaanse walvisvaart. Maar het is maar een kleine stap van walvis naar muis. In The New Yorker van 2 januari staat een fascinerend artikel van Michael Spectre over ‘DNA-editing.’
Men is bezig met een instrument dat CRISPR heet stukjes dna te wijzigen, waarna met een natuurlijk fenomeen genaamd ‘gene drive’ de wijzigingen zich sneller in een populatie verspreiden. Een gene drive is de eigenschap motiveren van genen wat egocentrisch te zijn. Je creëert daarmee een hogere kans dan 50% dat een stukje dna overerft op de volgende generatie. Wanneer je dus nu in een gewone veelvoorkomende witvoetmuis de ontvankelijkheid voor de ziekte van Lyme wijzigt, en je zou deze wijziging zich met de genedrive heel snel laten vermenigvuldigen in een populatie, zou je langzaamaan ziektes kunnen elimineren.
Nantucket is een volgende verhoopte stap van wetenschapper Kevin Esvelt. Hij acht het zeer wel mogelijk binnenkort al op Nantucket aan het werk te gaan. Muizen spelen een cruciale rol in de verspreiding van Lyme: de teek bijt de muis, de muis heeft Lyme, de volgende teek die de muis bijt krijgt Lyme etc. Een kwart van de mensen op Nantucket heeft Lyme of heeft het gehad. Het is in Amerika een van de snelst groeiende ziektes, ook wereldwijd een enorm probleem. Er zijn minder dan een miljoen witvoetmuizen op Nantucket, met enkele tienduizenden aangepast witte muizen – uit te zetten op het eiland – kan je die hele populatie al aan het aangepaste gen helpen. Een veelbelovend idee. Mooi is ook wel de onwil van Esvelt zich met commercie bezig te houden, alle informatie is openbaar.
Siddharta Mukherjee heeft een nieuw boek geschreven – ik zwijmelde hier al eens over zijn vorige geweldige boek, The Emperor of all Maladies, een geweldige studie naar het wezen en de geschiedenis van kanker.
Nu richt Mukherjee zich op de genetica, en specifiek dus op Het Gen, zoals ook de titel luidt: Het gen, een intieme geschiedenis. Mukherjee neemt een aanvang met gevallen van schizofrenie in zijn eigen familie en vertelt zo het hele verhaal. Thans zit ik nog op een trein tussen Brno en Wenen waar de wat vreemde Augustijner monnik Mendel een examen gaat proberen te halen, maar Mukherjee gaat me alle hoeken van de wereld van het gen laten zien. Ik verheug me!
‘So utterly lost was he to all sense of reverence for the many marvels of their majestic bulk and mystic ways; and so dead to anything like an apprehension of any possible danger from encountering them; that in his poor opinion, the wondrous whale was but a species of magnified mouse, or at least water-rat, requiring only a little circumvention and some small application of time and trouble in order to kill and boil.’
——————–
Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot en was redacteur bij Tirade. Is verder voor de uitgeverij verdiept in het boek van nobelprijswinnaar Niko Tinbergen over zijn reis naar en verblijf op Groenland: Eskimoland.
Te verschijnen in maart.
