Het is vandaag op de kop af 77 jaar geleden dat War of the Worlds voor het eerst werd uitgezonden. Het Orson Welles geregisseerde hoorspel zorgde voor paniek onder luisteraars omdat ze dachten dat er werkelijk sprake was van een buitenaardse aanval op de Verenigde Staten. Welles had het boek van H.G. Wells levensecht vormgegeven door het verhaal te gieten in radionieuwsberichten.
Geen wonder dat het publiek er massaal in trapte. Toen ik voor het eerst het pseudoradioprogramma Radio Bergeijk hoorde kon ik het ook niet van echt onderscheiden. Brabant op z’n smalst meldde zich ineens aan de nachtelijke radio. De publieke omroep ‘importeert’ vaker programma’s van lokale omroepen, zodat er zelfs op nationale tv wel eens een docu van Omrop Fryslân te zien is.
Radio Bergeijk was eigenlijk ook een hoorspel, vermomd als nieuws- en praatprogramma. De ‘presentatoren’ Peer van Eersel en Toon Spoorenberg raakten keer op keer verwikkeld in allerlei zaakjes, al dan niet geflankeerd door technicus Tedje en allerhande dames met bedenkelijke achtergrond. Het ging toch vooral om een verhaal over twee miezerige mannetjes die in een dropje een lokaal radioprogramma van de grond proberen te krijgen, vanuit het plaatselijke café. Ze slagen er nauwelijk (of ternauwernood) in, en hullen zich steevast dan maar in een walm van sigaretten en jenever.
Medestudenten die destijds net als ik ‘s nachts aan de radio geklusiterd zaten om dit groots en meeslepend falen mee te maken, waren ook steevast te herkennen aan: de volgende dag te laat komen, zekere walmen uitwasemen, lijkbleke gelaatskleur etc. etc. ‘Bergeijk geluisterd?’ ‘Gheeeee-uche-uche-uche..! Sorry. Ja.’ We gingen er zó in mee dat we op een goede dag een fotootje hebben geschoten voor het echte Café Beeks te Valkenswaard (!). Af en toe word ik nu ineens wakker met de riedel voor de rubriek Gemeenteberichten in mijn hoofd – het is allemaal te flauw voor woorden…
Later kwam voor Bergeijk het hoorspel De Moker in de plaats, een verhaal over de Amsterdamse onderwereld, en aanzienlijk minder leuk. Onderhoudend, maar niet zo grappig als zijn voorganger. Ik ben vrij snel afgehaakt. Dat het hoorspel nog lang niet uitgespeeld is bewees al een langlopende reeks als Het Bureau (475 afleveringen!), naar de roman van Voskuil. Tegenwoordig is er Fluiten in het donker, waarvoor onze eigenste Gilles van der Loo ook een aflevering zal schrijven. In afwachting daarvan stemmen we daarom af op deze website, totdat er weer iets aardigs op nachtradio verschijnt.
Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds twee jaar blogt hij wekelijks voor tirade.nu. Hij ziet er overigens anders uit dan hij eruitziet.
