Pierre Faubergé heeft er al meer dan zeventig tropenjaren opzitten. Zijn markante kop vol spierwitte haren vertoont ingevallen ogen met grote kringen eromheen; onderscheidingen voor zijn moed zijn het, want het is een wonder dat hij het zo lang volgehouden heeft.
‘Mijn grootste angst is stompzinnigheid,’ zegt hij vaak, ‘dus ik beef iedere dag.’
Hij schuifelt naar zijn plaats, voetje voor voetje, als een trein die afremt. Hij zit. Sereen vouwt hij zijn gerimpelde en bevlekte handen in zijn schoot. Hij observeert, iedere dag vanuit dezelfde locatie, zijn omgeving en verbaast zich over de simpelheid van zijn terrasgenoten.
De ene keer trekt een jong koppel zijn aandacht. De verliefde kalveren staren zwoel in elkaars ogen; zij streelt zijn haar, hij wrijft zachtjes over de rug van haar hand.
‘Snotapen,’ denkt de oude straatfilosoof. ‘Ik geef het een week, dan zit de eerste barst erin. Wacht maar, tot het échte leven begint.’
Een andere dag beziet hij spottend een telefonerende vrouw, die geïrriteerd vraagt wanneer haar ex-man de kinderen eens komt opzoeken.
De straatfilosoof vindt er het zijne van. ‘U, mevrouw, kunt beter Schuld en boete van Dostojevski lezen. Het zal wonderen doen voor uw taalgebruik, en uw moreel besef op de koop toe.’ Nadenkend wrijft hij over zijn grove gelaat, zijn talrijke stoppels, dat aanvoelt als schuurpapier.
Thuis beschikt hij over een heuse bibliotheek, gevuld met de meest boeiende traktaten en uiteenzettingen. Onder begeleiding van Freud, Schopenhauer, Tsjechov en Sartre sprokkelde hij zijn verzameling mensenkennis bij elkaar. Jammer dat hij het niet delen kan. In al die jaren bittere eenzaamheid kwam hij nooit een gelijkgestemde tegen. Hij is alleen. Uniek in zijn soort.
Natuurlijk probeerde hij tot ze door te dringen. Als bibliothecaris dacht hij mensen goede boeken aan te kunnen raden, maar nee hoor. Liever Harry Potter of Lord of the Rings dan Discipline, Toezicht en Straf van Michel Foucault of The God Delusion van Richard Dawkins.
Idolaat van de Russische abstracte kunst tekende hij in zijn vrije tijd achter de balie vierkanten, cirkels en driehoeken. In Amsterdam en Berlijn exposeerde hij weliswaar zijn eindresultaten, maar niemand begrijpt het. Niemand snapt dat de mens een machine geworden is, onvatbaar voor de ratio, en daar gaat het langzaam aan kapot.
‘De zondvloed komt,’ concludeerde hij jaren geleden al. ‘Ik zal de enige overlevende zijn.’
Op een zekere middag lijkt een roodharige schone van eind twintig gefascineerd te zijn door hem. Hij voelt haar blik prikken van opzij. Zijn blikrichting verschuift naar haar. Vandaag is zo’n dag dat hij de uitdaging aangaat als iemand de handschoen neerwerpt. Hij staart haar aan, zonder expressie. Ook zij geeft geen herkenbare uitdrukking. Gedistingeerd roert hij in zijn koffie met een lepeltje, maar zijn aandacht is voor haar; de rooie duivelin. Langzaam kringelt een voorzichtig lachje op zijn gezicht. ‘Voor jou is er wellicht hoop,’ profeteert hij.
De jonge ober onderbreekt de staarwedstrijd en zijn gedachtegang. Pierre rekent af.
‘Nou,’ reageert de jongeling, ‘vijftig cent fooi. Daar kan ik wel een heel pakje kauwgom van kopen.’
‘Maak je het niet in één keer op?’ adviseert Pierre onaangedaan. De jongeman bromt tijdens het weglopen nog na: ‘U bent te goed.’
‘Ja,’ verzucht de bejaarde man als hij opstaat. ‘Dat vind ik eigenlijk ook.’
