Tirade 207 / 1975
[p. 400]

R.J. Resink
Godeneiland

Kawi

pace Kloos
 
Ik ben bij mijn godin in het diepst van mijn gedichten.

Bergaf

 
Niet van een alptop maar van een vulkaan,
 
niet langs een gletscher maar langs een glijbaan
 
van lava regelrecht een oceaan
 
in – niet naar een vlakte.

Kuststreek

 
Rif, schuim, strand, savanne, heuvel, vulkaan
 
in opgaande lijn. Bij het teruggaan
 
wordt dat berg, tjot, gras, zand, zee en koraal.
 
Boven alles blijft onomlijnd lucht staan.
[p. 401]

Lendenkleed

 
De kain deelt met vrouwen en mannen de charme
 
je huid te strelen als het vel van hun armen
 
en benen, borsten en buiken en zo het skin
 
contact te geven dat kan koelen of warmen.

Klapperbomen

 
Zij begeleiden ons langer
 
dan moeders en vriendinnen,
 
haar bloeischeden zijn blikvangers,
 
haar vruchten wekken zinnen:
 
borsten voor Balische zangers,
 
haar melksappen, zoel binnen
 
de mondholte, zijn bezwangerd
 
met woorden voor versjes als dit.

Avonden

 
Over de heupen der grasheuvels vlijen
 
de avonden zich stil in de valleien
 
langs varens en water tussen de dijen
 
der dalen, zich lang uitrekkend in rijen
 
van de borsten der bergen tot de veie
 
voeteneinden in zee, transpirerend
 
van de meteorieten.
[p. 402]

Oksels

 
Het is maar goed dat je geen hollands kent
 
en dit geschrijf niet leest dat om het zweet
 
gaat in je oksels, waarvan het land weet
 
heeft omdat je er een onderdeel van bent:
 
jouw huid zijn grond, dat zweet zijn water en
 
je haren aren van zijn zwarte kleefrijst.

Versklaar

 
Als krabbesporen op het strand,
 
als vogeltrekken door de luchten,
 
als vissenkringen in het water,
 
als verste vonken van elk vuur
 
zo moeten ook gedichten zijn:
 
voortvluchtig in hun element.

Boekit

 
Een primordiaal bestel komt je hier tegemoet:
 
een zee zonder schepen, schildpadden om de voet
 
van dit rotsmassief, apen met een mensensnoet,
 
daarboven een zon van voorwereldlijke gloed –
 
een praehistorie kortom die zich niet erg goed
 
laat rijmen met dit nageschiedenisje.
[p. 403]

Elementair

 
Afgronden om uit hoogtevrees in te springen,
 
luchten waaronder bezwerend duiven kringen,
 
bronwater voor de allerlaatste reinigingen,
 
vuur ter vervaging van de herinneringen.

Sanoer en koeta

 
Twee stranden door een landengte gescheiden.
 
Oostwaarts of westwaarts reikt het uitzicht bij tijden
 
tot Lombok of Java. Men kan hier uitglijden,
 
de onderwereld in. Bovenwerelds beiden
 
bergen in het noorden de goden.

Kawi is het woord voor dichter in de Oud-Javaanse literatuur, die het best en het langst bewaard is gebleven op Bah. De Muze van die letterkunde is de godin van taal en spraak Saraswati, op Bah nog steeds vereerd en aan wie daar zelfs een bijzondere feestdag is gewijd.

‘Skin contact’ is een algemeen Indonesisch verschijnsel van ‘tactile communication’. Aan de term is vooral meer bekendheid gegeven door Margaret Meads boek Balinese character (1941).

De vijfde regel van ‘Klapperbomen’ en de eerste regel van ‘Versklaar’ brengen beelden, ontleend aan de Oud-Javaanse poëzie en vermeld in een prachtig werk daarover Kalangwan, A survey of Old-Javanese Literature (1974) van P.J. Zoetmulder.

‘Boekit’ betekent heuvel en is de naam van het in het uiterste zuiden gelegen schiereiland van Bali.

Sanoer en Koeta zijn toeristenbadplaatsen aan weerszijden van de landengte gelegen waarover de weg naar Boekit voert.

De Indische oceaan is het domein van god Yama, Heer van onderwereld en dodenrijk.

Over dit hoofdstuk/artikel

G.J. Resink