Ik moest laatst aan mijn vorige onderbuurvrouw denken. Ik weet niet meer waarom, maar ik weet wel nog dat ik me afvroeg of het de laatste keer zou zijn. Of ze nog een keer in mijn gedachten zou bovendrijven – en zo ja, wanneer weer?
Toen ze nog onder ons woonde spraken we elkaar hoogstens eens per maand, meestal om ergens over te klagen. Eerst klaagde zij over onze stampvoeten en dwong zo een nieuwe vloerbedekking af bij onze huisbaas. Daarna klaagden we samen over het lawaai van onze bovenburen (haar boven-bovenburen) en de sigarettenstompjes die tijdens hun drukbezochte karaokefeesten op ons neerdwarrelden. Verder het gebruikelijke: pakketjes aannemen, de deur openhouden, een betekenisvol knikje tijdens het ophangen van de was. Ze hielp ons toen onze binnenkat eens was weggelopen, maar dat was het dan ook wel. Hechter zijn we nooit geworden.
Dat was natuurlijk niet zo gek. Wij waren studenten en zij een middelbare vrouw met twee tienerdochters, bijna-studenten, waarmee ze regelmatig gehorige discussies voerde. Onze nieuwe vloerbedekking hielp er slecht tegen. Over die schreeuwruzies wilden mijn huisgenoten en ik soms wel eens klagen, ware het niet dat we er eigenlijk helemaal geen last van hadden. Integendeel, we vonden het mateloos interessant. Zodra een van de dochters haar stem verhief, kwam iedereen uit zijn of haar kamer en zochten we naar de plek waar we het beste konden meeluisteren. Daar legden we onze oren op de vloer om van de verwensingen te smullen. Misschien hoopten we haar zo beter te leren kennen.
Vier maanden geleden hing er een opeens verhuisbord op haar raam. Ze had ons niks verteld. Niet dat we dat hadden verwacht. Bij ons was de afgelopen jaren een hoop verloop geweest en ik geloof niet dat we haar ooit vooraf van een wisseling op de hoogte hadden gebracht. Uit nieuwsgierigheid naar de inrichting zochten we haar huis op Funda op. We klikten eerst een beetje door de kamers, opgeruimd en gladgestreken door makelaarshanden, en zagen de potentie die in ons identieke appartement schuilging.
Daarna zagen we de vraagprijs. We schrokken ervan, zo’n brutaal hoge prijs. We zaten nog wel even aan haar vast, dachten we – maar het huis was binnen drie weken verkocht. Ik overwoog nog om langs te gaan voor een afscheidspraatje, maar voordat ik een besluit kon nemen was ze vertrokken en stonden in haar achtertuin twee twintigers met een aqua-blauwe barbecue en een hippe lounge-set. Ik miste haar plastic tuinmeubilair en het eeuwige pakje JPS op het tafelblad. Ik miste haar.
Ik zal vast nog eens aan haar denken, maar steeds minder natuurlijk, en met steeds grote intervallen. Misschien is de eerstvolgende keer over drie maanden, dan over een jaar, twee jaar en dan pas weer in 2036, als ik eindelijk mijn eerste peperdure stadsappartement kan kopen.
Het brein is ontzettend goed in het onthouden van mensen. Ze blijven een stuk langer hangen dan dieren, dingen of gebeurtenissen. Wie je na je kindertijd leert kennen, verdwijnt waarschijnlijk nooit meer uit je geheugen. Al raken ze wel steeds meer eigenschappen kwijt; iemand die je niet meer ziet wordt steeds vlakker, leger. Hersentunneltjes die lang niet worden gebruikt, worden langzaam gesloten. Maar hoe lang totdat zo’n tunneltje is afgesloten? En hoe weet je zeker dat hij voorgoed dicht zit? Tot wanneer kan iets wat je ziet, ruikt of hoort nog door de wand heen prikken en een ‘vergeten’ kamer blootleggen?
Het tunnelstelsel van het brein is niet feilloos, zeker niet als je wat ouder wordt. Laatst vertelde mijn huisgenoot over een gesprek dat hij had met onze schuin-onderbuurvrouw, de ex-buurman van mijn ex-onderbuurvrouw (snap je het nog?). In dat gesprek begon de buurman over ene Joost. Toen mijn huisgenoot vroeg wie hij daarmee bedoelde, had hij het over een jongen met witgeverfd haar. Ik dus. Waarom Joost, vroeg ik me af. Ik kon mezelf niet weerhouden van een binnenpretje: de gedachte dat Joost, net als ik, anders geaard is. De buurman dacht zelfs dat Joost (ik dus) uit het pand verhuisd was. In de drie jaar dat we hetzelfde appartementencomplex delen heb ik niet alleen geen volwaardig tunneltje in het hoofd van mijn buurman – zijn geheugen is het halfbakken tunneltje zelfs al aan het dichtmetselen.
