D. Hillenius (1927-1987) wilde componist worden (hij speelde goed piano) maar werd bioloog, dichter en schrijver van reisverhalen en essays waarmee hij zich een grote schare bewonderaars verwierf. Een van die bewonderaars, Tijs Goldschmidt, schrijver van onder meer Darwins Hofvijver, Oversprongen en Kloten van de engel herlas Hillenius omvangrijke oeuvre en stelde een aansprekende bloemlezing samen die hij tevens inleidde.
De titel Ademgaten ontleende hij aan Hillenius uitspraak: ‘Een van de belangrijkste fucties van kunst vind ik het verstoren en doorbreken van de hiërarchie – het maken van ademgaten – zodat, ook al zit je ergens in een onderlaag, je jezelf via de kunst kunt bevrijden.’
Hillenius is een essayist van het type dat zeldzamer wordt: volstrekt onafhankelijk denkend lijkt hij gaandeweg in elk essay af te drijven van waar het hem om begonnen was. Na lezing echter moet men vaststellen dat men nieuwe inzichten omtrent het besproken onderwerp heeft opgedaan; dat men heeft geleerd origineel mee te denken – ook over een onderwerp waarvan men niet veronderstelde dat men dat kon.
pers:
Dat Hillenius’ stukken over dieren of natuurverschijnselen ook voor niet-biologen, ook na veertig jaar, een genot zijn om te lezen , komt doordat het bij hem meer gaat om het kijken dan om het vinden.’
–Aleid Truijens, de Volkskrant–
