Haar hoofd lag in een perk van haar,
Als bloemen in een bed –
Haar hand witter dan walschot dat
Het heilig kaarslicht voedt.
Haar tong was teerder dan het lied
Dat wiegelt in het loof –
Wie ’t hoort kan ongelovig zijn,
Maar wie het ziet, gelooft.
Uit: Emily Dickinson, Verzamelde gedichten
Alsof die vrouw ook anders had gekund.
Omdat ze mijn naam droeg meen ik
beter te weten dan zij, vertel ik haar
de lange jaren die zij niet, betreur ik
haar keuzes, verwijt haar mijn leegte.
Ze sprong van de stoep voor de bakker
waste haar beddegoed, poetste de glazen
van haar bril, wachtte op de telefoonstem
van de liefde. Ze bestudeerde de toekomst
verzamelde indrukken voor mij, later.
Geen foto brengt haar naderbij, soms
een brief in mijn handschrift, de weg
binnendoor leidt slechts naar beelden
vers als kadetjes oud als een leven
van traptreden, lakens, zon in een ruit.
Uit: Marjoleine de Vos, Zeehond graag
I.M. Gerard Rasch
Wat spraken wij vanzelf nog allebei
in onze weldoorbloede goedlachse
schutterige lichamen Gerard toen
we samen de grote van het roken
rolstoelbehoevende roker Zbigniew
Herbert de grote dichter ook
hier in jouw woorden rondreden
door het Scheepvaartmuseum –
wat spraken wij vanzelf nog toen
naast deze amechtige broze al bijna
dode olijke dwingeland en toen moest
hij tegen sluitingstijd ook nog
boeken over de scheepsbouw
in de Republiek der Vereenigde
Nederlanden kopen en duwden
wij hem lachend krachtig
de museumshop door die sloot
maar hij had alle tijd en wij
ook en hij laadde of zijn leven
ervan afhing alles wat zijn
hart begeerde in zijn schoot
en wij verontschuldigden hem
overtuigend: deze Meneer
moet morgenochtend weer
naar Polen en we schoten hem
voor want wat hij onder het
ongeduldig oog van de kassadame
Uit: Erik Menkveld, Primetime
Meer houden van Nu en minder van Morgen
Niet willen Schrijven maar Telefoneren
Niet wachten totdat door herhaalde bewerking
Alles nog beter wordt – evenmin wachten
Totdat door herhaalde bewerking ’t nog slechter wordt
Zoals een vlucht roeken in stormachtig weder
Onder de hemel maar éne keer zó vliegt
Het is niet te zeggen hoe zal zij zich wenden
Zal zij nu dalen of zal zij nu stijgen
Verspreid wellicht worden door krachtiger stormvlaag
En zich – wat later – dan toch weer verenigen
Uit: Jan Hanlo, Verzamelde gedichten
Liet me argeloos vallen die dag in andermans leven, andermans
autorijles, boodschappenlijstjes, college, in andermans
aarzelingen, beginnende benen op dansles.
En overal wist ik de weg, ik wandelde talloze wezen
naar propere ouders en leerde een drinkende man
op de duur van zijn glas te vertrouwen,
ik stormde bont en blauw geslagen vrouwen huizen uit,
schuifelde bedelaars kastelen in, liet een kille moeder
tijdig knielen bij een kind dat viel,
was het kind dat viel.
Ik leerde een voetballer in God te geloven als in de klap
tegen de lat, een blinde alles dat hij miste
zonder vragen terug te vinden, ik was
het talent dat de schilder bezat
aan zijn licht te ontkomen.
Alleen het echt vanzelfsprekende te water gaan
van een magere zwemster, ’s ochtends vroeg,
in het buitenbad tussen de bomen,
verliep uiterst krampachtig.
Boven het water bleef ze machteloos zweven terwijl ik
teruggleed, opnieuw in beweging, haar huivering
uit, de moed opgegeven, het badpak
al bijna verdwenen.
Uit: Ester Naomi Perquin, Celinspecties
Omdat we de rivier zijn overgestoken en de wind slechts een gevoelloze uitrol van kou biedt en we ons mak hebben aangepast en niet langer hopen op meer dan we kregen en ons niet eens meer afvragen hoe we hier zijn beland, laat het ons koud dat alles anders liep dan we verwachtten. Het is onmogelijk de mist waarin we leven te verdrijven, te weten dat we weer een dag hebben verdragen. De stille sneeuw van gedachten smelt al voor hij kan blijven liggen. Waar we zijn is nog niet beslist. De poorten naar nergens vermenigvuldigen zich en het heden is zo ver weg, zo ontzettend ver weg.
Uit: Mark Strand, Bijna onzichtbaar
Op drift! Een kleine boot op drift!
Terwijl de avond daalt!
Helpt niemand dan een bootje naar
De naaste havenplaats?
Zo zeggen zeelui – gisteren – dat
Bij vale schemering
Eén kleine boot het opgaf en
Gorgelend onderging.
Zo zeggen engelen – gisteren – dat
Bij rode dageraad
Eén kleine boot – door wind gebeukt –
Opnieuw getakeld en getuigd –
Juichend – door ’t water schoot!
Uit: Emily Dickinson, Verzamelde gedichten
2.
We zijn heel stil terwijl ik haast voor het eerst een gedicht schrijf
waarin ik niet begin met enkel ‘ik’ – in het gedicht is plaats voor
iemand anders. Hij is stil. Dan zegt hij dat onze lieve heer
vreemde kostgangers heeft en begrijp ik dit maar al te goed.
De stad, bijvoorbeeld, is kind aan huis bij mij, staat
iedere ochtend voor mijn deur. De keuken van de heer
krijgt het nog druk vandaag, geeft schone borden aan de obers mee.
En ook de taal is vreemd wreed, zegt dingen als: wanneer je je
alleen voelt, kun je wachten tot je een ons weegt.
Uit: Lieke Marsman, Wat ik mijzelf voorhoud
Zoveel als een explosievenzelfmoordenaar
in de metrocoupé
weet van het roodharige meisje met de koortslip
dat zijn oogopslag niet zoekt
Zoveel als de enige zoon
na het vallen van het mes
weet van de kermende vader
die hem leek te zullen kelen
Zoveel
en nog wel meer
heb ik van u geweten
Ik wist van u kortom heel veel
zij het altijd nog minder dan de kerkvader
toen die in zijn Belijdenissen schreef
dat als u tegenover hem kwam zitten
daar recht tegenover hem
hij u zou vragen wanneer u kwam.
Uit: Willem Jan Otten, Gerichte gedichten
In één dag kun je alles doen: verliefd worden op een man,
jezelf meerdere malen toe- en uitlachen, nadenken over
de witheid van je gebit, je gezicht bestuderen
alsof je hem bent en opkijkt en jou ziet.
Je kunt je lelijk vinden of niet en mee uit vragen
(ergens kussen, tegelijkertijd nuchter blijven),
vergeeflijk zijn naar rondjes die je uitdenkt
– waar hij woont, werkt, waar hij drinkt –
jezelf toespreken omtrent mogelijke,
nog te vormen onverschilligheid.
Je kunt spijt krijgen van de dag van de man
van de spijt waar je verliefd op werd.
Je kunt bedenken: er zit niets anders op
dan deze tot één dag teruggebrachte,
vals afgelegde eeuwigheid.
Uit: Ester Naomi Perquin, Namens de ander
Ik droomde, dat ik langzaam leefde…
langzamer dan de oudste steen.
Het was verschrikkelijk: om mij heen
schoot alles op. schokte of beefde,
wat stil lijkt. ‘k Zag de drang waarmee
de bomen zich uit de aarde wrongen
terwijl ze hees en hortend zongen;
terwijl de jaargetijden vlogen
verkleurende als regenbogen…
Ik zag de tremor van de zee,
zijn zwellen en weer haastig slinken,
zoals een grote keel kan drinken.
En dag en nacht van korte duur
vlammen en doven: flakkrend vuur.
– De wanhoop en welsprekendheid
in de gebaren van de dingen,
die anders star zijn, en hun dringen,
hun ademloze, wrede strijd…
Hoe kón ik dat niet eerder weten,
niet beter zien in vroeger tijd?
Hoe moet ik het weer ooit vergeten?
Uit: M. Vasalis, Verzamelde gedichten
Ik ben voor bijna alles bang geweest:
voor ’t donker, voor figuren op het kleed,
voor stilte, voor de schorre kreet
van de avondlijke venter, voor een feest,
voor kijken in de tram en voor mezelf.
Dat zijn nu angsten, die ik wel vertrouw.
Er is één ding gekomen, dat ik boven alles vrees
en dat mij kan vernietigen; dat ik bedelf
onder een vracht van rede, tot het wederkeert:
dat is het nuchtere gezicht van mijn mevrouw
wanneer zij ’s morgens in de kamer treedt
samen met het ontluisterd licht en dat ik weet
wat ze zal zeggen: nog geen brief, juffrouw.
Uit: M. Vasalis, Verzamelde gedichten