Tijs Goldschmidt
Hot Spot
Het eerste jaar van de middelbare school liep ten einde, of misschien was de zomervakantie zelfs al begonnen. Verspreid over de speelweide lagen zonaanbidders op hun handdoeken. In het buitenbad doken, zwommen en speelden kinderen onder wie enkele klasgenoten. Volwassenen waren ver in de minderheid. Twee forse vrouwen met torenhoog opgestoken haar dat zij angstvallig droog probeerden te houden, trokken de aandacht door het sterke contrast dat ze vormden met de onbekommerd door elkaar zwemmende kinderen. Ze ploegden onverstoorbaar hun kaarsrechte baantjes door het water. Enkele badmeesters hielden vanaf de kant de boel in de gaten. Af en toe klonk door het gejoel heen het schril geluid van hun fluitje dat ze steeds binnen handbereik hielden.
Ik was gaan zwemmen met Daniel, een vriendje uit de buurt dat ruim een half jaar ouder was dan ik. Hij werd door meisjes ‘een stuk’ genoemd, en was een gemakkelijke prater, en aanmerkelijk minder schuchter dan ik. In seksueel opzicht was hij waarschijnlijk ook rijper, al was hij daarover weinig mededeelzaam, en ik durfde hem er niet naar te vragen. Ik keek tegen Daniel op, deed hem na, en slaagde daar vaak maar half of helemaal niet in. Hij had benijdenswaardig veel branie, nam initiatief. Hij maakte uitdagende opmerkingen tegen de begeerlijkste meisjes, die kennelijk plezier hadden in zijn avances. Daniel maakte van flirten een sport, begreep ik pas veel later, terwijl ik toen niet eens wist dat dat flirten heette. We zwommen voornamelijk schoolslag, maar begonnen te crawlen zodra er bekende meisjes in de buurt kwamen en keken met een oog boven het water uit of ze wel keken. Crawlen voelde stoer, zelfs als je nauwelijks vooruitkwam. We doken voor het eerst van de hoge, iets wat ik een jaar eerder niet had gedacht ooit te durven, en lieten ons als bommetjes in het water ploffen. Af en toe pauzeerden we op de speelweide, haalden een dennenkoek en gingen dan zo snel mogelijk terug het water in.
Een voorval uit die zomer van ontluikende hitsigheid herinner ik me scherper dan alle andere. Een beslissend moment, de confrontatie met een sleutelprik-
kel die kiem werd van het beeldarchief waarop ik in de daarop volgende decennia steeds weer zou terugvallen. Daar, in dat zwembad, op die zonovergoten middag, werd in de schaamtekwab van mijn hersens de pornotheek geopend waarvan ik tot op heden tot eigen genot het voortdurende vruchtgebruik heb gehad. Een inmiddels rijk archief vol naakte meisjes, vrouwen, seksscènes en eigenhoofdig geënscèneerde beelden die me hun prikkelende diensten bewezen zodra ik me aan zelfbevrediging overgaf. Het bevat intussen minstens evenveel situaties, configuraties van figuranten, specifieke details van voor- en naspelen als een professionele schaker aan cruciale stellingen en scherpe combinaties paraat heeft in zijn hoofd. Daniel en ik hielden ons met een arm vast aan de hoge rand van het zwembad. We kletsten uitgelaten. Ik voelde me opgetogen, omdat Daniel me niet in de steek had gelaten nadat we bij het zwembad waren aangekomen. Hij bleef, we waren samen. Ik deed mee.
Daar, in dat zwembad, op die zonovergoten middag, werd in de schaamtekwab van mijn hersens de pornotheek geopend waarvan ik tot op heden tot eigen genot het voortdurende vruchtgebruik heb gehad
Op zeker moment dwaalde Daniels blik af naar een meisje, ik noem haar Fanny. Ze zat goed in het zicht op de rand van het zwembad. Ik was gestopt met praten, en had, langs Daniels linkerschouder en achterhoofd vol donkerbruine krullen meekijkend, zijn blik gevolgd in Fanny’s richting. ‘Moet je opletten als ze direct het water ingaat,’ waarschuwde hij geroutineerd. Ik keek aandachtig, maar voorlopig gebeurde er niet veel. Ik begon weer tegen hem te kletsen. Daniel gebaarde dat ik stil moest zijn, onderwijl Fanny scherp in de gaten houdend. Opnieuw keek ik met hem mee. Fanny tuurde in de lengterichting van het zwembad over het water alsof ze iemand zocht. ‘Wacht,’ zei Daniel, ‘nu gaat ze.’ Het duurde nog enkele ogenblikken, maar toen begon er inderdaad beweging te komen in deze Amerikaanse met haar prachtig gelukte kont. Exotisch, zo on-Europees, een sterk staaltje. Geen wonder dat ze zelfs door de oudere jongens werd begeerd. Het kan zijn dat ik overdrijf, maar ongeveer zo zou ik dat oerbeeld uit mijn archief omschrijven. Pornofossiel in natte hersens dat een majeure overgang markeert in mijn seksuele ontwikkeling. De aanvang van het fannyceen, samenvallend met de verschijning van de eerste Avenue, het tijdschrift waarin Dick Hillenius en Cees Nooteboom schreven. Het gewelfde lichaam van Fanny dat niet van plan was zich iets van haar leeftijd aan te trekken, gleed behoedzaam het water in. Even ging ze kopje onder, maar ze hield zich, net als wijzelf, met één arm vast aan de rand van het zwembad. ‘Zag je dat? Die bos haar onder haar oksel. Ongeloof-
lijk,’ zei Daniel, onderwijl zijn hoofd fel in Fanny’s richting naar voren bewegend, en hij vervolgde: ‘Wat moet dat daar dan wel niet zijn.’ Daniel keek me geil glimlachend aan. Ik kon er alleen maar mee instemmen. Dit was inderdaad ongelooflijk, duizeligmakend. Bij Daniel was er, stelde ik nu pas vast, ook al enig okselhaar te bespeuren, maar dat liet me tamelijk onverschillig, terwijl ik helemaal dizzy en opgewonden werd toen ik opnieuw inzoomde op Fanny’s proefmonster. Toen ik me vervolgens in een zucht de flinke bos in haar badpak voorstelde, was er voorgoed iets veranderd, al betwijfel ik of ik dat toen direct besefte. Ik keek zo onopvallend mogelijk naar mijn eigen zwembroek en geneerde me voor mijn stijve die hard naar mijn navel op weg was.
Het was de weken erna onbegonnen werk om niet telkens weer aan Fanny’s ‘behaarde driehoek’ te denken, haar okselhaar, haar deinende achterste. Het werd een obsessie me voor te stellen hoe ze er naakt uit zou zien, haar benen zou spreiden om zich eens goed te laten bekijken door Daniel, die vast en zeker zou weten hoe je zoiets aanpakte. Fanny van wie ik nauwelijks iets wist, behalve dan dat het gerucht ging dat ze al minstens een jaar menstrueerde en dat ze door haar recente komst naar Nederland een taalachterstand had waardoor ze de eerste klas had moeten overdoen. Menstrueren met een taalachterstand in zo’n lichaam, bleek een geile combinatie voor een dertienjarige jongen. Nog geen drie maanden nadat ik had ontdekt wat een fantastisch gevoel het gaf als je je aftrok en klaarkwam, was het zover: ik werd conservator van een eigen archief dat sneller zou uitdijen dan de meisjes en vrouwen wier beelden ik daarin als onmisbare kostbaarheden koesterde. Want lang duurde het niet voor ik besefte dat het, in mijn dagelijkse omgeving, wemelde van die beenmond bedekkende haarbossen, door onderbroekjes aan het oog onttrokken. Een wereld vol mollige dijen, zachte buiken en stevige borsten. Adembenemend voor een jonge, urbane jager en verzamelaar.
Lang duurde het niet voor ik besefte dat het, in mijn dagelijkse omgeving, wemelde van die beenmond bedekkende haarbossen
Vanaf die tijd werden steeds meer vreemden die ik op straat of op schoolfeesten signaleerde, zonder dat er ooit een camera aan te pas is gekomen, in mijn
beeldarchief opgeslagen. Het is ook in die periode geweest dat het besef ontstond dat je bewust herinneringen kon maken en ‘filmpjes’ regisseren. Dat je elders geziene meisjes in je verbeelding naar Fanny’s plek aan de rand van het zwembad kon laten lopen, in het water kon laten zakken en het okselritueel kon laten uitvoeren. Het werd een sacrale plek. Niet dat ik me had voorgenomen dat het per se zo moest, maar Fanny’s hot spot trok als een magneet aan elke nieuw meisje waarop ik een begerige blik had laten vallen. Begrijpen deed ik het niet, maar dat gold voor meer dingen die desondanks werkten. Een hond van Pavlov begrijpt niet waarom hij beloond wordt als het geluid van de bel klinkt, en niet als er buiten een auto toetert, maar hij weet het wel.
Bij de opbouw van het archief kreeg ik al snel te maken met kinderziektes. Ik moest nog leren de taxonomie van de begeerte te bedrijven. Er moesten categorieën komen. Ankerpunten en labels om sequenties van beelden beter te kunnen onthouden. Het begon met de, zoals later bleek, te grove indeling: ‘gekend’ (vriendinnen en klasgenoten) en ‘ongekend’, de pornografisch onmiskenbaar opwindender afdeling van meisjes en vrouwen die ik alleen even gezien had, maar nooit gesproken. Met de huidige kennis van computeropslagmogelijkheden, bestanden, mappen en onderverdelingen, is het voor bijna iedereen dagelijkse kost geworden, maar destijds worstelde ik ermee hoe je zoiets deed. Hoe kon ik honderden beelden bewaren in mijn hoofd? Hoe kon ik ze oproepbaar houden, op welke manier werkte dat het beste? Fanny’s oerbeelden bleken onuitwisbaar, roestvrijstalen porno van eigen makelij, want zelden waren indrukken zo hevig geweest als die van de oksel van Willendorf. Hoe, in godsnaam, zorgde je ervoor dat hergebruikte beelden zo overweldigend werkten als de eerste keer, toen ze als indruk het netvlies in bliksemden en je bloed in beweging zetten? Hoe vaak moest ik die in opperste concentratie bewust opgeslagen beelden in mijn kop te voorschijn toveren, om ze niet kwijt te raken, wat desondanks regelmatig gebeurde?
Hoezeer ik dit archief ook koester, ik heb het ook dikwijls vervloekt, want het bezorgt me niet weinig kopzorgen. Het vergt aanmerkelijk meer onderhoud dan een buitenhuisje in Frankrijk met lekkend dak en vermolmde raamkozijnen, want hoe langer je er geen aandacht aan besteedt, des te erger het in verval raakt. Sterker nog, zelfs als je regelmatig groot onderhoud pleegt, veranderen beelden mettertijd, weten tegenwoordig de onderzoekers van de werking van het geheugen.
Belangrijk was ook dat je beelden van stelletjes die het deden, van borsten met harde tepels die te voorschijn werden gewipt uit bustehouders, van harde pikken die vochtige doosjes inschoven, eenmaal opgeduikeld uit een van de laatjes van
het archief, in nieuwe volgordes kon plaatsen. Want als het daarboven in eigen brein minder heftig vonkte en knetterde dan tussen de lipjes in de behaarde driehoek van Fanny c.s., deed ik, naar mijn idee, toch echt iets verkeerd. Een kwestie van storage en retrieval dat mijn seksuele leven meer en meer begon te beheersen. Beelden van seksuele poses, een blik op een penetratie, een vrouwenvoet die tegen een stijve aantikt en zo een teken geeft dat het tijd is om te komen. Het aantal subcategorieën werd groter en groter: de sectie ‘tevergeefs ingehouden buiken,’ de clichéafdeling ‘kous dij slip’ en talloze andere.
Het systeem werd in de loop der decennia ook mnemotechnisch geavanceerder. Geziene beelden die me opwonden werden niet alleen, klik, opgeslagen in eigen hoofd, de vrouwen werden vervolgens ook gewenteld in verschillende posities liggend, leunend, of zittend en vervolgens van verschillende kanten bekeken. Aanblikken onder de prikkelendste gezichtshoeken werden bewaard en bezorgden me slapeloze nachten. Hoe dat werkt werd al lang geleden verhelderend beschreven door Willem Jan Otten in zijn essay ‘Catalogus van zichtlijnen.’ Toen ik begin jaren negentig van de vorige eeuw als postdoc moest leren werken met computerprogramma’s waarbij de anatomische elementen in een vissenkop van alle kanten bekeken konden worden, in de hoop zicht te krijgen op hun functie, leerde ik dat even snel als Mozart pianospelen. Ik hoefde nauwelijks te wennen, dit deed ik in mijn hoofd al ruim een kwart eeuw. Ze moesten eens weten van mijn eigen beeldarchief, honderden 3 d-beelden van mollige, lui achteroverliggende vrouwen die dolgraag van alle kanten bekeken wilden worden. Dat was wel even wat anders dan een kieuwspleet, kauwspier of tongbeen in de kop van een Afrikaanse muilbroeder.
Dat was wel even wat anders dan een kieuwspleet, kauwspier of tongbeen in de kop van een Afrikaanse muilbroeder
Nog altijd schijnt porno voornamelijk een mannenzaak te zijn, vermoedelijk doordat boekjes en films zo vaak door mannen en met het oog op gebruik door mannen worden gemaakt. Dat geen enkele van de essays over pornografie van Rudy Kousbroek in De logologische ruimte, een boek met opstellen over taal, is opgenomen, zegt veel. Was Kousbroek een vrouw geweest die over pornografie schreef, dan had ze vast een van haar essays over dat onderwerp opgenomen in haar boek met opstellen over taal. Voor mannen werken pornografische beelden beter dan verhalen met een ellenlange inleiding, maar bij vrouwen is het niet zelden omgekeerd.
Jaren zeventig, vrouwen lieten nog oksel- en schaamhaar staan. In die tijd
vond ik eens een pornoboekje terug van nog langer geleden waarover ik me verbaasde. Op verschillende pagina’s had ik stukken van de afbeelding weggewerkt met een zwarte viltstift. Een domme mannenkop, een onsmakelijk ogend geslacht, een gezicht met snor dat me niet beviel, weg ermee. Veel van wat er in dat boekje stond had ik liever niet gezien, en dat geldt in nog veel sterkere mate voor wat er nu op het internet te vinden is. Er is vast en zeker voor elk wat wils, maar wat een afstotelijke narigheid, mechanisch gebonk door ongure types en hardhandig gevinger moet je, daarnaar op zoek, niet doorstaan. Kousbroek schreef destijds dat veel porno er zo affreus uitzag doordat de industrie in handen was van schorem. Een gevolg van de clandestiene sfeer waarin de pornofilms en seksboekjes werden gemaakt. Als er sympathieker, gevoeliger pornomodellen zouden worden gekozen, kon het volgens hem met de pornografie nog goed komen. Door zich dat voor te stellen, scènes in zijn verbeelding te esthetiseren, regisseerde hij nog niet bestaande porno, en poetste zo op voorhand zijn schaamte weg. Hij was, in overdrachtelijke zin, ook met de zwarte viltstift in de weer. Tevergeefs, vrees ik, want Otten liet overtuigend zien dat porno zo niet werkt. Schaamte kan als ingrediënt van de opwinding nuttige diensten bewijzen. Daarop moet je zuinig zijn, want juist door je er tijdelijk overheen te zetten werkt het. Zodra je klaar bent gekomen, begrijp je niet meer wat je met die mensen moest. Terwijl je je toch zo uniek voelt, ben je gevoelig gebleken voor de sleutelprikkels en cliché-beelden waarmee elke boerenlul aan zijn gerief komt. Waarschijnlijk om die reden belandde mijn teruggevonden pornoboekje in een rommelkast waar het jarenlang met straf in een hoek had gelegen, onder een afwasrek, een vergiet en wat oude overhemden.
Kousbroek ergerde zich eraan dat politici zich zo vaak lieten fotograferen. In zijn ogen was daar geen andere reden voor dan dat ze al eerder waren gefotografeerd. Hij wilde hun vaak onbeduidende koppen helemaal niet kennen. Wist liever niet hoe ze eruit zagen. ‘Het publiek zou dat eigenlijk nauwelijks moeten weten, zoals het ook niet weet hoe de mensen eruit zien die ervoor zorgen dat de treinen op tijd rijden,’ schreef hij in ‘Het brutale oog.’ Sinds de publicatie van dat essay, opgenomen in de bundel De onmogelijke liefde uit 1988, is het er alleen maar erger op geworden. Wie niet fysiek zichtbaar is in de media telt niet mee.
Ook in een mooi essay ‘Schepen in de nacht’ over Sophie Calle bespeur je die afkeer van biografie. Calle, beeldend kunstenaar, deed iets wat helemaal niet mag. Ze liet zich inhuren als kamermeisje in een hotel en documenteerde, in afwezigheid van de eigenaars en zonder hun toestemming te hebben gevraagd, tot in de kleinste details de inhoud van hun bagage. Er kwamen de wonderlijkste voorwer-
pen en briefjes uit te voorschijn. Calle leek net zo min als Kousbroek geïnteresseerd in de biografie van anderen. Ze meende door hun bagage te doorzoeken iets diepers op het spoor te zijn. Kousbroek schreef: ‘Het is of zij niet nieuwsgierig is naar de mensen zelf, in levenden lijve, want die zijn niet het antwoord op het raadsel, de oplossing van het geheim.’ In een essay over de geheimzinnige interieurfoto’s van Wijnanda Deroo ten slotte krijg je de indruk dat ze Kousbroek intrigeerden, juist doordát er geen mensen op te zien zijn, terwijl je wel hun aanwezigheid als een soort spook ervaart.
Die afwezigheid van biografische informatie geldt ook als voorwaarde voor de werking van pornografie, zoals Kousbroek signaleerde. Zodra je weet dat een van de pornomodellen een bekende van je is, werkt het niet meer. Je wilt niets van hen weten, terwijl je intussen wel alles, soms akelig expliciet, ziet. Het is waar dat je van een spook maar moeilijk opgewonden raakt, maar iets minder detail en dus meer ruimte voor verbeelding, werkt soms heel goed. Eind jaren zeventig was er op een Amsterdams piratenzender na twaalven ‘s nachts porno te zien. De kwaliteit van het zwartwit beeld was zo slecht dat je vaag zag hoe stelletjes het met elkaar deden, dan nog vager en dan, heel even maar, behoorlijk scherp. Ik heb nooit zo veel televisie gekeken als toen.
Later kwam ik te weten dat het een actie was van een kabeltelevisiebedrijf dat die beelden uitzond om de kijker te stimuleren over te schakelen op kabeltelevisie. Zo’n abonnement heb ik nooit genomen, en ik maak me sterk dat Kousbroek dat ook niet zou hebben gedaan.
Scenario: Wat Fanny wil
Modern hotel met een ruime liftlobby. Lift met twee spiegelwanden van vloer tot plafond. Camera kiest verschillende strandpunten waardoor we ook via de spiegel de billen van de vrouw en de knedende handen van de man zien. Laag standpunt geeft af en toe het beeld van de lange benen en de korte rok van Fanny waaronder we een strak slipje zien dat weinig bedekt laat. Beelden worden ritmisch en kort gemonteerd. We zien flitsen van handen die billen betasten, een mannenbroek met de duidelijke aftekening van een erectie. De kijker zal onbewust de half bedekte beelden invullen met haar/zijn fantasieën. Topshots laten hen van boven zien, kussende monden, zwoele blikken.
Een stelletje staat in de lift van dit hotel op weg naar hun kamer. Ze zijn uit eten geweest. Zij staat enigszins aangeschoten tegen hem aangeleund. Ze zoenen sloom. Hij draait haar om zodat ze in de spiegel kan kijken. Ziet hoe hij haar borsten kneedt. Ze voelt zijn stijve tegen haar billen wrijven.
‘Als we zo in onze kamer komen, heb ik een verrassing voor je,’ zegt hij hees vlak bij haar oor. ‘Ja, dat voel ik,’ antwoordt ze en duwt haar kont verleidelijk achteruit. Hij: ‘Het is iets waar je het al vaak over hebt gehad. Ik heb lang gezocht en precies gevonden wat je wilt.’ Dan haalt hij een masker uit zijn zak en doet het haar voor. Vervolgens leidt hij haar door de gang naar de hotelkamer.
Kamer met ruime entree, na de hal is er een suite met centraal geplaatst een enorm kingsize bed. Glimmende, roodzijden lakens (zoals die in de fotosessie met Marilyn Monroe)
Hij klopt aan. Zij luistert alert. Wie is daar binnen? Ze hoort de deur opengaan en een mannenstem vraagt: ‘Is dit d’r?’ Ze schrikt en stribbelt tegen, maar hij duwt haar zachtjes in de rug naar binnen. ‘Ja’, zegt-ie ‘over haar had ik het. Dit is het sletje waarover ik je belde.’ Draait de deur op slot.
We ontwaren in de aftekening op de lakens niet een, maar meerdere lichamen. Wie eronder liggen, blijft onduidelijk, we horen alleen de stemmen, beeld is meestal gericht op Fanny.
Een haar onbekende mannenstem informeert: ‘Is ze schoon?’ Met hoeveel zijn ze daar binnen, vraagt ze zich af? ‘Heb je je gewassen Fanny, of wil je nog even naar de badkamer? ‘Nee, schoon,’ stamelt ze.
Zeker vijf handen kneden en strelen haar lichaam. Ze heeft geen idee van wie ze zijn, maar plotseling kan haar dat niets meer schelen. ‘Zullen we maar meteen beginnen, ik ben geil van het wachten,’ zegt de man die de deur opendeed ongeduldig.
Beelden van Fanny, van haar gezicht, de strelende handen, afdrukken van de handen in haar kleren.
‘Wàt beginnen, wat gaan jullie met me doen?’ vraagt Fanny. Hij staat vlak achter haar. Zij snuift, herkent hem aan zijn geur. ‘Wat we gaan doen? We gaan eindelijk doen waar jij al jaren over fantaseert en waar je zo lekker op klaarkomt. We gaan je lekker neuken, zo vaak en hoe we maar willen. En jij hoeft helemaal niets te doen. Je hoeft alleen maar klaar te komen.’
Bed totaal, een wirwar van geplooid zijde en mannenlichamen, een blote mannenborst, twee mooie behaarde benen met een aanzet van het scrotum, een enorme stijve die het laken doet opbollen.
Ze kreunt. Fanny’s man voelt direct dat ze er zin in heeft. Dat zag hij ook al aan de rode vlekken in haar nek, voor hem het teken dat ze verder wil. ‘Kleed haar maar uit, kijk maar hoe lekker ze is. Heb ik te veel beloofd?’ vraagt hij aan de andere mannen. Met zachte dwang wordt ze van haar jurk, kousen en slipje ontdaan, totdat ze naakt staat voor minstens drie mannen. Overal voelt ze handen die haar stevig, maar niet ruw strelen, en kneden. Hij zegt: ‘Fanny, ga eens mee, ga eens met je buik op deze bank liggen.’ Hij begeleidt haar naar de bank toe en stuurt haar totdat ze er op haar knieën op zit, om haar vervolgens voorover te drukken.
Het voluptueuze lichaam van Fanny op de bank, haar billen omhoog en haar benen iets gespreid. We ontwaren haar vochtige, zacht glimmende half open staande kut. Aandacht voor haar prachtige lichaam. Net als de liftscène gemonteerd in korte shots.
‘Kijk, dit bedoel ik nou! Fanny, steek je kont eens verder naar achteren,’ en hij vertelt verder. ‘Moet je kijken wat een prachtig gelukte, volle kont en wat lekker mals voelt het daar tussen je dijen.’ Ondertussen streelt hij haar en grijpt haar met zijn volle hand, daar, bij haar vochtige kut. Ze duwt die tegen zijn handpalm aan. ‘Laat je kut eens goed zien, schatje,’ hoort ze een man zeggen, een stem die ze nog niet eerder gehoord had…