Zes dagen onbedachtzaamheid kan maken dat men eeuwig schreit

De mens onderscheidt zich van de andere dieren door zijn overtuiging dat hij zich onderscheidt van de andere dieren. ‘Maar de wolfraamspin dan’ zult u tegenwerpen. Inderdaad plakt dit in Melanesië spaarzaam voorkomende wezen zijn draadjes met evenveel gemak vast aan takken als aan neuzen van voorbijgangers. Maar dat betekent dat hij niet wéét dat er neusdragers bestaan, terwijl wij heel goed weten dat er dieren rondlopen met evenveel benen en andere menselijke ingrediënten als wij bezitten, waar we ons toch ver van verwij derd wanen.

Met voortplanting binnen de soort heeft dit niets te maken, want ten eerste planten wij ons voortdurend met andere mensen voort, niet zozeer omdat we niet anders kunnen als wel omdat we niet anders willen (de meeste dieren voelen er trouwens weinig voor. Zou dat een oorzaak zijn van die zogenaamde hondsdolheid?) en ten tweede hebben ook dieren soorten en hoeven we dus geen verschil te maken tussen die ene mensensoort en al die andere samen.

Maar, zult u zeggen, we zijn toch zeker anders, we hebben toch maar philosophie, woningnood, religie, humor, vegetarisme, sexuele afwijkingen, wetenschap, oorlog, Professor Polak en zo voorts? Ik zou graag met uw goedvinden, met een regeringssubsidie van vier gulden de pagina, en met voortreffelijke argumenten de stelling verdedigen dat al deze onmiskenbaar menselijke zaken voortvloeien uit onze afkeer bij de andere dieren gerekend te worden; een afkeer die ronduit ziekelijke proporties heeft aangenomen, zodat we eigenlijk als mensheid op de divan moesten als niet juist de psychiaters-stand het ernstigste aan deze ziekte leed. Gisteren las ik in de Gooi- en Eemlander dat de wereldoogst voor 40% in insectenbekjes verdwijnt. Denkt u dat de insecten niet kwaad zijn dat wij er dus 60% van opeten? Maar laat ik de bovengenoemde categorieën volgen.

Wijsbegeerte

Kijk het zit zo: Descartes wilde zeggen: ‘ik denk, dus ik be-

sta’ maar hij begreep dat de mensen bij zijn eerste woord (‘ik’) zouden beginnen te honen: ‘Wie?’ en dus zocht hij naar een taal zonder voornaamwoorden, vond gelukkig het Latijn, en zei ‘Cogito, ergo sum’, waarmee Descartes, ook nu hij al eeuwen niet meer denkt, definitief bestaat. Toen kwam Sartre en zei: ‘de existentie gaat vooraf aan de essentie’ ofwel ‘ik besta en dus kan ik gaan denken’. Dat Sartre bestaat is inderdaad niet te betwijfelen voor wie wel eens in Havanna naar de w.c. is geweest en daar zijn handtekening in de kalk gekrast zag, maar denkt hij?

Denken we nu omdat we bestaan, of bestaan we omdat we denken? Geen dier heeft zich ooit een dergelijke onzinnige vraag durven stellen. Natuurlijk denken ze, anders zouden ze in het water vallen, en natuurlijk bestaan ze, anders zouden ze niet in het water kunnen vallen.

Huizen

Elf maanden van het jaar woont de familie in de drie miezerige kamertjes met aan vijf zijden de televisie en het kindergeschreeuw van de buren en aan de zesde zijde het uitzicht op een familie met aan vijf zijden het lawaai van hùn buren. Neuroses, zelfmoorden, huwelijken, vragen in het parlement, kortom ellende. Eén maand in het jaar is het vacantie. Dan gaat de tent in de auto en de auto naar Zuid-Frankrijk. Daar woont men een maand op verrukkelijke wijze. Zelfs het stomste dier zou dan zeggen: hier blijf ik. Ik scharrel mijn kostje wel op. Er ligt nog genoeg fruitsla in die villa’s. Maar de familie rijdt terug naar het hol, dat elk fatsoenlijk dier zou mijden als de pest. Waarom? De reden moeten we zoeken in de bestaande misvattingen over hoe men zich als mens moet gedragen. Het is al vaak gezegd, maar nooit verstaan: Bezit is diefstal. Niet dat ik enige kritiek op de bestaande ordening zou hebben: het is volstrekt onredelijk om te denken dat het niet eerlijk zou zijn wanneer de man die voor elk flesje levertraan een dubbeltje teveel vroeg, een ere-doctoraat krijgt, terwijl de man die gewoon rechtstreeks f 100,- steelt twee maanden in de gevangenis moet. Dan had die tweede man maar meer moeten stelen, je kan toch moeilijk verwachten voor f 100,- een eredoctoraat te kunnen krijgen.

Humor

Dat onze nagels onnodig groeien neem ik de Evolutie niet kwalijk. Dit was natuurlijk ingesteld, om de bij het in- en uitklauteren van onze rotswoningen beschadigde vingertoppen een beschermende nagel te geven. Dat we daar nu al een paar honderd eeuwen geen behoefte meer aan hebben, is voor de Evolutie geen reden om zich aan te passen. De Evolutie ziet alleen de grote lijn, en misschien hebben we onze nagels over een paar eeuwen wel weer hard nodig. Maar die haargroei vind ik onjuist. Ik ken geen enkel beest waar de haren maar van dóór blijven groeien, tot de dood er op volgt. Het schijnt dat de evolutie dit gaat corrigeren, door ons geheel kaal te maken, een staaltje van ongenuanceerd denken. Kunnen we niet gewoon op de daarvoor bestemde plaatsen een beetje haar krijgen dat in lengte gelijk blijft? We gaan dus naar de kapper. Deze profiteur van een evolutiefout heeft bladen der inzage, waarin we moppen aantreffen. Daar las ik:

Man: Heb ik je dan geen telegram gestuurd, dat je je moeder thuis moest laten?
Vrouw: Daar komt ze nu juist over spreken!

Dit is een mop. Neem een aap, leer hem lezen, praten en lachen. Denkt u dat hij een dergelijke ongein zou uitslaan? Vinden wij het leuk? Welnee, maar we bedenken, schrijven, drukken en kopen het in de vaste overtuiging dat geen beest ter aarde, hoe gedegenereerd ook, ons dat nadoet.

Vegetarisme

Een schitterend voorbeeld van onze drift tot losmaking van de dierenwereld waartoe we behoren. Als je tegen een vegetariër zegt: ‘maar dieren eten elkaar toch ook op?’ dan hoor je ‘maar wij zijn beter dan de dieren!’ Lieve vegetariër, sommige beesten zijn ook beter dan anderen en dan eten ze die dus op. Uit eigen ervaring weet ik dat het enige waarmee je deze verdwaasden van hun pad af kunt brengen, is ze te vertellen dat koeien ook vegetariërs zijn. Vleeseters zijn overigens geen haartje beter. Want hun vlees moet zo nodig gekookt, gebraden, gesneden, gesubsidieerd, gekeurd en bevroren worden. Waarom? Omdat dieren het niet doen.

Sexuele afwijkingen

Ik persoonlijk – maar laat ik het Kinsey-rapport ter hand nemen, dat vertoont misschien een beter gemiddelde. Heeft u het wel eens gelezen? Moest dat nu zo? Is het niet doodvermoeiend te denken aan de activiteiten die hierin met zoveel zorg zijn beschreven? Goed, een grapje van tijd tot tijd kan er bij honden ook wel af, maar waarom dit hoogst ingewikkelde gedoe? Een mooi staaltje van zelfbegoocheling is de ergste aberraties ‘beestachtig’ te noemen, alsof men niet weet dat men hier nu juist bij uitstek ‘mensachtig’ wil zijn.

Wetenschap

Wetenschap is het morrelen aan de natuur. Daar is niets tegen: vruchten moeten van de boom worden getrokken, omdat ze op de grond gaan rotten. Maar daarmee is, duizenden gelukkige diersoorten bewijzen het, de grens van het ingrijpen in de natuur ook wel bereikt. Er zijn heel wat beesten die, als wij, planten lusten, maar er bestaat geen soort die daartoe akkers aanlegt, een deel van de bevolking tot het boerenleven veroordeelt en (in Rusland) de boeren of (in Amerika) de boerenproducten vernietigt, omdat men er teveel van heeft. Kijk daar rijdt een auto met 110 km/uur. Niets ter wereld, zou men zo zeggen, kan die onmiddellijk stoppen, zelfs een betonnen muur wordt nog een millimetertje naar achteren geduwd. Maar de natuur in al haar wijsheid heeft een middel: een auto van hetzelfde merk, met dezelfde snelheid, maar in tegengestelde richting. Bij de botsing kan de een de ander niet naar achter duwen, want dan zou de ander het ook de een doen. De meeste autofabrieken hebben twee lopende banden om het aantal auto’s even te houden. Zo hangt alles samen. Genoeg. Het is werkelijk onnodig om Godsdienst, Oorlog, Kunst en Stoelgang ook nog op deze manier te analyseren. Ik laat die dus verder buiten beschouwing. Slechts één wens: Laten we er mee ophouden. Ik begeer geen anarchie, maar gewoon het ophouden met die dingen die we alleen doen om ons boven de andere dieren te verheffen. Het zou zo simpel kunnen: U begint met uw geld aan de vuilnisman mee te geven (wel allemaal tegelijk a.u.b. anders komen dominee en Handelsblad het weer bij u terug brengen). Daarna verlaat u uw huis en zoekt een warm

plekje op. Daar gaat u liggen. U sluit de ogen. Er kruipt een mier op uw been. Doodslaan of laten lopen, maar géén microscopen en redeneringen. Houdt uw ogen dicht. Het zal dan niet lang duren of de eerste bekende paddestoeltjes komen uit de mierennesten naar boven wolken. Tenzij voordien een verstandige mier een stukje schrijft waarin hij aantoont dat het enige waarin de mier zich van de andere diersoorten onderscheidt, zijn overtuiging is dat hij zich onderscheidt van de andere diersoorten.

Hugo B. Corstius