De Parelduiker – 2024/5

De uitverkiezing in 1980 van de Frans-Belgische schrijfster Marguerite Yourcenar in de Académie française ging gepaard met gelobby en gekonkel en intense weerstand. Dirk Leyman reconstrueerde de historische gebeurtenis en de inhuldiging.

Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog veroorzaakte onder kunstenaars en schrijvers in heel Europa groot nationalistisch enthousiasme. Zo ook bij Thomas Mann. Het leverde hem flinke kritiek op, legt Bart Slijper uit, ook van zijn oudere broer Heinrich Mann en de Franse pacifistische auteur Romain Rolland.

De Pools-Joodse dichter Władysław Szlengel was voor de oorlog in zijn land bekend vanwege zijn geinige schlagers en gedichten. Ook in het getto van Warschau trad hij nog veelvuldig op in een satirisch cabaret, maar zijn gedichten werden steeds wanhopiger. Gerdien Verschoor introduceert hem in het Nederlands.

Gaan de angstaanvallen in Harry Mulisch’ oorlogsromans Het stenen bruidsbed en De aanslag terug op een traumatische gebeurtenis in zijn eigen leven? Paul Gellings vond een autobiografische bron.

En verder: In gesprek met de vorigen: filosoof Miriam Rasch over welke boeken en schrijvers op haar van invloed zijn (geweest). Jan Paul Hinrichs bespreekt marginale uitgaven van en over Roger Martin du Gard, Lloyd Haft, Herman Gorter, Sanne Bruinier, Georg Trakl en Willem Elsschot. En Aad Meinderts gedenkt de onlangs overleden literatuurgeschiedschrijver Piet Calis.