Overwegingen

De Nederlandse regering houdt ons al decennialang voor dat de eenwording van Europa een goede zaak is. In een klein taalgebied als het onze ligt het dus voor de hand dat wij de belangrijkste Europese talen leren beheersen, en dan vooral tenminste één Romaanse taal, met zijn zo van het Nederlands afwijkende regels. Een goed begrip van één zo’n taal fungeert immers als toegangspoort naar andere Romaanse talen. En wat ligt in Nederland dan meer voor de hand dan goed algemeen onderwijs in de Franse taal? Frankrijk is bijna ons buurland, haar geschiedenis en culturele invloed op de rest van Europa kunnen onmogelijk worden onderschat. Daarbij is Frankrijk voor de meeste Nederlanders het vakantieland bij uitstek – jaarlijks brengen vele honderdduizenden er korte of langere tijd door. Wanneer we beseffen dat juist literatuur maximaal inzicht verschaft in het denken, doen en laten van een volk – wat voor die blijkbaar zo gewenste eenwording geen overbodige luxe mag heten – en dat de wortels van de moderne Westerse literatuur óók al in Frankrijk liggen, dan ligt een principiële keuze door onze regering voor algemeen onderwijs in de Franse taal- en letterkunde wel bijzonder voor de hand. Eens te meer omdat de Nederlandse literatuur sterk door de Franse beïnvloed is: het thema van de Boekenweek 2004, Gare du Nord, heeft dit afdoende aangetoond.Wat wéten wij intussen nog van de Fransen en hun cultuur? In tegenstelling tot de jaren zestig van de 20ste eeuw, toen het Franse taalonderwijs in Nederland vanzelf sprak en menige boekhandelaar nog een ruime Franstalige afdeling had, is het Frans tegenwoordig voor bijna alle Nederlanders een even exotische taal geworden als Arabisch, Chinees of Russisch. Het Nederlandse onderwijsbeleid, met zijn in de wetgeving verankerde voorkeur voor het Engels, is daar in hoge mate debet aan. Natuurlijk is Frankrijk tegenwoordig in het ‘concert der volken’ minder toonaangevend dan vroeger – aardige Fransen, en waarom zouden er mindere aardige Fransen dan aardige Nederlanders zijn -, weten dat best. Voor Nederlanders is en blijft Frankrijk echter een van de belangrijkste spelers op het Europees toneel en goed nabuurschap, of desnoods eigenbelang, vereist daarom dat wij belangstellen in haar bewoners en cultuur. Intussen is de Nederlandse lezer grotendeels aangewezen op uitstekende vertalingen van zowel klassieke als belangrijke hedendaagse literatuur uit dit land.