pugile a riposo
Op 8 augustus 2019 kopt The Daily Beast: “Kevin Spacey Uses Poem to Tell World: The More You’re Wounded the Greater You Are, and the More Empty”. Nieuwsfeit is dat de acteur voor het eerst in het openbaar optreedt sinds de rechtszaak wegens seksueel wangedrag is geseponeerd. Spacey leest op 2 augustus een gedicht voor in Palazzo Massimo alle Terme, Rome, staand naast het standbeeld Bokser in rust (300-200 v.Chr.). De Italiaanse dichter Gabriele Tinti, die vaker gedichten in musea door acteurs laat voordragen, heeft Spacey zelf uitgenodigd en plaatst ook eigenhandig een ’official video’ op YouTube.
In het filmpje is te zien hoe Spacey The Boxer voordraagt: “I shook the country, made the arenas vibrate (…). I lit up the darkness, collected insults, compelled applause. Not everyone knew how to do this. None of you.” Hij kijkt zijn publiek doordringend aan. Spottend, uitdagend; het is die typerende Frank Underwood-blik. Gaat dit optreden over manipulatie en wraak, het centrale thema in House of Cards? Spacey wijst op het standbeeld naast hem. We zouden eens denken dat het gedicht over hemzelf gaat.
De boodschap is glashelder: zowel bokser als acteur zijn entertainers die hun geld verdienen in de publieke arena. Ze genieten roem, kunnen hoog vliegen maar ook hard vallen. Verwondingen, bloed en pijn horen erbij, daar zijn ze niet bang voor want ze zijn vechters. En denk nooit dat hun rol is uitgespeeld, voor je het weet komt de fatale klap.
Het is niet de eerste keer dat Spacey zich via fictie uitspreekt over de werkelijkheid. Kerstavond 2018 zette hij de inmiddels beruchte video Let me be Frank online. In de rol van Frank Underwood uit House of Cards richt hij zich rechtstreeks tot zijn publiek: “Natuurlijk willen sommigen maar al te graag dat ik toegeef dat alles waar is en ik mijn verdiende loon kreeg. Maar jij en ik weten dat het niet zo simpel is, niet in de politiek en niet in het leven.”
Reputatie-expert Paul Stamsnijder reageerde: “Het is niet gepast dat een personage zich uitspreekt over het privégedrag van de acteur.” Hij bedoelde vermoedelijk het omgekeerde: het is laf dat een acteur zich verschuilt achter een personage, maar Spacey gebruikt simpelweg zijn gereedschapskist. Zeur niet, lijkt hij te zeggen, want jullie maken mij tot wie ik ben: de acteur, politicus, bokser die koste wat kost moet schitteren, al weet iedereen dat het vuil spel is.
Het is de metafoor die alles communiceert.
Berthe Spoelstra (1969) is dramaturg van Frascati Theater. Recent kwam haar debuutroman Schemerland uit (Van Oorschot 2019). Voor Tirade schrijft ze over theater en literatuur.
