Dit voorjaar verschijnt Casper van der Veens De Kim-dynastie. Geschiedenis van Noord-Korea. Ik zit er midden in. In dit stadium van meelezen met een boek verzamel ik van alles wat ik tegenkom, foto’s boeken met propagandaposters, documentaires, ik koop Amerikaanse, Engelse en Duitse boeken over het onderwerp.
Er staat veel opmerkelijks in dit boek, veel wat ik niet wist. Van der Veen, Noord-Koreadeskundige werkzaam voor NRC, meldt onder meer dat Noord-Korea sinds 1945 de facto een monarchie is: erfelijke troonopvolging immers. En met een steeds rigider despotisme. Een vorm van despotisme waar Mao en Stalin zelfs nooit aan gedacht hebben. De kunst bij het nadenken over een land als dit is niet zozeer de woede blijven voelen jegens deze dictators – een woede die alleszins gerechtvaardigd is – als wel je een voorstelling trachten te maken van de twijfel die wellicht soms rijst in intelligente Noord-Koreaanse hoofden. Wat weet men? En wat weet men niet? Van der Veen toont beargumenteerd aan dat het kernprogramma, al begonnen rond 1956, een van de sterkste troeven maar ook een noodzakelijkheid is in de mogelijkheid het volk te laten blijven geloven dat de huidige repressieve staatsvorm de enige mogelijke voor Noord-Korea is. Despoten hebben vijanden nodig, anders implodeert de haat. Waar ik nog weinig over tegenkomen is welke rijkdommen de Kim’s precies verworven hebben? Van vergelijkbare (en bevriende) gekken als de Ceaușescu’s en Khadafi weten we hoe extreem die waren. Maar de Kims? Wat deden die terwijl de bevolking op 240 gram rijst per dag zat in de jaren 1994-1998? Een van de meer dan twaalf residenties van deze Kim, de Ryongsong-Mansion licht alvast een tipje van deze sluier op. ‘Besides large houses and well-tended gardens there are man-made lakes and various recreational facilities. Witnesses have reported luxurious interiors with ornate furnishings, deep plush carpets and fancy chandeliers.‘
Propaganda blijft een schitterend fenomeen om de realiteit van een land mee te bestuderen, een geweldig fotonegatief van de werkelijkheid, gratis en voor niets uitgevent door dit soort dictaturen. Kijk eens hoe het niet is!
In Huis Marseille is een fraaie tentoonstelling van de foto’s die Eddo Hartmann maakte in zijn drie reizen naar Noord Korea. Een van zijn geweldige foto’s mag op het omslag van Van der Veens boek. Het verschijnt in april, tenzij Grote Leider Kim Jong-un besluit dat het eerder moet.
——-
Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot en was redacteur bij Tirade, kookt zich gestaag door kookboeken heen, en droomt altijd over reizen.
