De zon komt op om te belichten wat reisschrijver Pausanias lang gelden heeft beschreven. De oostkant van de Olymische tempel van Zeus toont de oppergod zelf, die net als zijn zoon (en kleinzoon) Apollo aan de andere kant soeverein het midden vult. Hij draait zich lichtjes af naar rechts en neigt zijn hoofd naar de jonge man naast hem, Pelops. Hij keert de figuur aan de andere kant al de rug toe, voordat er ook maar iets heeft plaatsgevonden. Oinomaos, koning van Pisa en daarmee van Olympia, was naar verluidt een barbaar. Aan weerszijden staan de vierspannen van Pelops en Oinomaos klaar voor een race die vele eerdere en latere races in de schaduw zou stellen.
Niets menselijks is de Griekse helden en goden vreemd. Oinomaos had een dochter, die hij zelf begeerde, net als Zeus zijn dochter Leto, de moeder van Apollo. Deze Hippodameia was het verboden te trouwen, ook omdat een orakel had voorspeld dat haar echtgenoot Oinomaos om het leven zou brengen. Wie naar de hand van zijn dochter dong, moest tegen hem racen met een vierspan en werd gedood als hij verloor. Velen legden zo het loodje. Totdat Pelops zich aandiende, zo vertelt Apollodoros de Mythograaf:
En toen Hippodameia zag hoe knap hij was, werd ze verliefd op hem en overtuigde ze Myrtilos, de zoon van Hermes, ervan hem te helpen. Myrtilos was de wagenmenner van Oinomaos. Dus Myrtilos, die ook verliefd op haar was en haar graag een dienst wilde bewijzen, liet het na de pinnen in de naaf van de wielen te steken en maakte dat Oinomaos de race verloor en, in zijn teugels verstrikt en meegesleurd, stief. Maar volgens sommigen werd hij door Pelops gedood. Terwijl hij stierf, vervloekte hij Myrtilos, omdat hij het complot tegen hem had doorzien, zodat hij door Pelops zou worden vermoord.
Volgens een andere bron gebruikte Myrtilos pinnen gemaakt van was om de assen van Oinomaos vast te zetten. Hoe dan ook, het blijft doorgestoken kaart. Met deze mythische race verovert Pelops niet alleen de hand van Hippodameia, maar neemt hij ook het koningschap van Oinomaos over. Nadat hij nog een paar koningen heeft afgezet wordt hij koning van het hele gebied, dat vanaf dan de Peloponneos heet.
Waar de westkant van de tempel laat zien wat de moreel-ethische standaard is, toont de oostkant een negatief exempel. Een caveat. Onder het toeziend oog van de hoger macht is alles mogelijk, zelfs sabotage in een van de oudste disciplines van de Olympische spelen. Waar veel op het spel staat (huwelijk, eer, status, geld) zal geen middel onbenut blijven om als winnaar uit de bus te komen. Houd er maar rekening mee.
Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds vier jaar blogt hij voor tirade.nu.
