Ik heb een artikel geschreven over Cormac McCarthy en dat artikel verscheen in Tirade 429 en in dat artikel heb ik het over het vertalen van zijn tweede roman: Outer Dark. Ik ben geen vertaler en het is niet mijn bedoeling deze vertaling ooit uit te willen brengen – dat zal niet verstandig zijn – maar ik heb een begin gemaakt. Dit boek gaat me aan het hart en meer mensen zouden het moeten kunnen lezen, in vertaling, dus.
Het verhaal over de broer en zus die in een afgelegen bos wonen en samen een kind krijgen, deed me denken aan de buitenstaanders die je in Brabant ook tegenkwam, een tijd geleden, en de taal van McCarthy doet me denken aan de taal die je in Brabant nu ook nog wel op kunt pikken: kort en bot en dan opeens, onverwacht bloemrijk.
Hieronder de scène in het begin van de roman waarin de bevalling begint. Ik weet dat het idioot is om als niet-vertaler met een beperkte kennis van het Engels op deze site, waar vertalers een tijd lang de dienst uitmaakten met doordachte stukken over vertalen, met een fragment te komen van een eigen, brakke vertaling, maar ik doe het toch. Commentaren over het missen van een woord of zegswijze of over foutjes of komma’s zal ik lezen en allemaal overnemen. Welkom zijn ze echter niet.
*
Drie dagen nadat de ketellapper langs was geweest kreeg ze een kramp in haar buik. Ze zei: Het doet pijn.
Begint het? zei hij, en vlug stond hij op van het bed waar hij had zitten staren door het ene kleine raampje naar het ondoordringbare dennenbos.
Ik weet het niet, zei ze. Ik denk het.
Hij deed een wens, zachtjes in zichzelf.
Ga jij haar halen?
Hij keek haar aan, keek toen weer weg. Nee, zei hij.
Ze zat voorover in de stoel de kamer in te kijken, met enorme ogen in haar smalle gezicht. Je zei dat je haar zou halen als het zover was.
Heb ik nooit gezegd, zei hij. Ik zei misschien.
Ga haar halen, zei ze. Je moet haar gaan halen.
Kan niet. Ze zal gaan kletsen.
Wie moet ze het zeggen?
Iedereen.
Je kunt haar een dollar geven. Kun je haar geen dollar geven om het niet te zeggen, zodat ze niks zegt.
Nee. Trouwens, ze is niks anders dan een ouwe behekste paardenegerin.
Ze is heel vaak vroedvrouw geweest. Je zei zelf dat ze een vroedvrouw was die baby’s kan halen.
Dat zei zij. Ik niet.
Hij hoorde haar huilen. Een laag borrelend geluid, ze schommelde van voor naar achter. Na een tijdje zei ze: Ik ken nog een ander. Ga je haar halen?
Nee.
*
Waarschijnlijk kan alleen het toekennen van de Nobelprijs voor de Literatuur aan McCarthy er voor zorgen dat de Arbeiderspers het in vertaling uit zal geven. Ook daarover heb ik het in Tirade 429. Ik hoop het, en ik hoop dat de Arbeiderspers een drukkerij vindt waar ze betere lijm gebruiken dan de boekenmakers die ze bij vorige uitgaven van McCarthy ingehuurd hebben. Ook daarop blijf ik terug komen.
Outer Dark is een prachtig boek. Mochten er vertalers zijn met suggesties voor een Nederlandse titel, die hoor ik wel graag. Dan kan ik kijken of die titel bij het verhaal past, zodat een ernstige vertaalfout zoals bij Cormac McCarthy’s The crossing voorkomen kan worden, en dan heb ik het niet over kleine slordigheden of tikfouten. Dat boek speelt op de grens van Texas en Mexico en is vertaald als De kruising. In de nieuwe uitgave van de complete trilogie is dit veranderd in De grens.
Jan van Mersbergen
