Het was een boekhandelaar die het in mijn handen drukte. The Unknown Unknown. Bookshops and the Delight of Not Getting What You Wanted van Mark Forsyth. Een niet zo best geschreven traktaatje dat bovendien het heldendom van het gereleveerde inzicht in de richting van de hier toch onverwachte Donald Rumsfeld schuift. De centrale gedachte is dat je in een goede boekwinkel dat vindt waarvan je niet wist dat je het niet kende. Wat we weten, weten we, wat we niet weten, weten we vaak ook wel, maar wat we niet weten dat we niet weten: daar moet men op gewezen worden en daartoe heb je aan Google weer weinig, want dat stuurt je vinden veel te veel.
In een goede winkel kom je dingen tegen die je echt niet wist. Net als in een goede boekwinkel, want er zijn ook boekwinkels die alleen maar inkopen waarvan ze weten dat ze het heel snel weer zullen verkopen. Een goede boekwinkel is derhalve een boekwinkel die inkoopt en behoudt wat hij weet dat hij niet snel zal verkopen, zodat iemand het ooit kan vinden. Het onbekende waarvan hij niet wist dat hij het zocht. De Tribune in Maastricht is zo’n boekwinkel. In drie zalen, links, rechts en een kelder staat de goede keuze van decennia verstandig en smaakvol inkoopbeleid die niet uitgaat van wat snel verkocht wordt, maar van wat goed genoeg is om ooit verkocht te worden. Het onbekende staat daar. En ik moet mijzelf om de diepte van deze mededeling wat meer kracht te geven even op de borst kloppen: ik ken best veel boeken, want ik koop al decennia maniakaal. Maar in de Tribune kom je boeken tegen, niet zomaar een of twee, maar op elke plank, die je niet kende. The Unknown Unknown bevindt zich in de Kapoenstraat in Maastricht. Het verdient een bedevaartsplaats te worden. Je moet er rondlopen om goed te kunnen ervaren hoe bijzonder het is in een boekwinkel uitgaven tegen te komen die niet nieuw zijn, maar uit 1987 stammen. Je moet rondlopen om er met een schok achter te komen hoe ongewoon het is meer smaakvolle boeken om je heen te hebben dan je in jaren meemaakte in een boekwinkel.
Een hele poos terug kocht ik daar een deel van de Novellen voor een jaar van Pirandello. Dat kende ik toen nog niet. Pas deze week begon ik in dat deeltje verhalen van de Italiaan en de eerste twee verhalen ‘De vlieg’ en ‘De ketterij der Katharen’ zijn onwaarschijnlijk goed. In kort bestek, geweldige personages, prachtige sfeer, een staalhard plot. Onverbeterlijk! We hebben hier een terechte Nobelprijswinnaar. Ik ga alle delen kopen en lezen. In de uitgave van nog zo’n atypische held: uitgeverij Coppens & Frenks.
Als u en ik vergeten zijn, kent men nog: Coppens & Frenks, Pirandello en De Tribune in de Kapoenstraat.
