Johannes Bernardus Maria Raphaël Hanlo (1912–1969) was een Nederlandse dichter en schrijver. Hij studeerde enige tijd psychologie, werd tijdens de oorlog tewerkgesteld in een fabriek in Berlijn en werkte tenslotte als leraar Engels aan het Instituut Schoevers in Amsterdam. In 1947 verschenen zijn eerste gedichten in Criterium. In hetzelfde jaar belandde hij in een psychose en verbleef hij een tijdlang in diverse psychiatrische inrichtingen, onder meer in de Amsterdamse Valeriuskliniek. In 1951 verscheen zijn eerste bundel, Het vreemde land en werd een aantal gedichten van hem opgenomen in de Vijftigers- bloemlezing Atonaal. In 1952 veroorzaakte zijn gedicht ‘Oote’ hevige opschudding: er werden zelfs Kamervragen over gesteld. In 1958 verschenen zijn Verzamelde gedichten.
Eind jaren vijftig keerde Hanlo terug naar Valkenburg om zijn oude moeder te verzorgen, wat hij deed tot aan haar dood. In 1966 publiceerde hij In een gewoon rijtuig, een kloeke bundel met overwegend prozateksten. Voorts was hij vaste medewerker van het literaire tijdschrift Barbarber. In 1969 overleed hij door een ongeluk met zijn motor, op de snelweg vlak bij Maastricht. Na zijn dood verschenen nog vier boeken: Go to the Mosk (1971) zijn verhaal over het Marokkaanse jongetje op wie hij verliefd werd, Zonder geluk valt niemand van het dak (1972), over zijn psychose in 1947, Mijn benul (1974), een bundel korte stukken, en ten slotte de tweedelige dundruk-uitgave van zijn brieven (1989).
Over Jan Hanlo verscheen in 1998 bij de Arbeiderspers de biografie Zo meen ik dat ook jij bent, geschreven door Hans Renders. In april 2006 verscheen een nieuwe gebonden uitgave van de Verzamelde gedichten.
In 1999 (30 jaar na het overlijden van Jan Hanlo) werd de eerste Jan Hanlo Essayprijs uitgereikt. Het initiatief voor deze nieuwe literaire prijs werd genomen door Hans Renders (de biograaf van Jan Hanlo) en BarBara Hanlo (achternicht, die tevens de belangen behartigt voor de erven). De prijs werd gefinancierd uit de royalties van het werk van Jan Hanlo.
Met ingang van 2001 is de stichting LIRA (Literaire Rechten Auteurs) hoofdsponsor van de Stichting Jan Hanlo Essayprijs, die van nu af aan twee prijzen zal uitreiken: De Jan Hanlo Essayprijs Klein (1500 euro) en de Jan Hanlo Essayprijs Groot (7000 euro). De Jan Hanlo Essayprijs Klein is voor een niet eerder gepubliceerd essay, de Jan Hanlo Essayprijs Groot bekroont een essaybundel, die in de twee jaar voorafgaande aan de prijsuitreiking gepubliceerd is. Zie voor meer informatie www.janhanloessayprijs.nl
Zie ook: www.jhanlo.nl
